Zware vereffening

Van een zware vereffening is sprake als de rechtbank een vereffenaar benoemt of als de kantonrechter de lichte vereffening na een beneficiaire aanvaarding heeft verzwaard.  

1. Taken van een vereffenaar

Indien de rechtbank een vereffenaar benoemt en aldus de zware vereffening van toepassing is, heeft de vereffenaar tot taak de nalatenschap te beheren en te vereffenen als een goed vereffenaar. Hierbij vertegenwoordigt hij de erfgenamen, zowel in als buiten rechte. Meer specifiek heeft hij de volgende taken:

Inventariseren van de nalatenschap
De vereffenaar begint met het inventariseren van de nalatenschap van de overledene. Hiervoor zal hij de administratie van de overledene inzien en contact opnemen met de bank en de Belastingdienst.

Op basis van de administratie krijgt de vereffenaar zicht op (een deel van) de schuldeisers. De vereffenaar is verplicht deze schuldeisers op te roepen. Hiervoor vraagt hij een termijn aan bij de kantonrechter. Bekende schuldeisers worden aangeschreven, terwijl anderen zich kunnen melden zodra zij van de vereffening op de hoogte zijn geraakt, bijvoorbeeld via het boedelregister. Legatarissen en legitimarissen zijn in dit verband ook schuldeisers en kunnen zich ook melden bij de vereffenaar.

De vereffenaar stelt vervolgens een boedelbeschrijving op, waarin alle bezittingen en schulden worden opgenomen. Daarnaast stelt hij een overzicht op van voorlopig erkende en betwiste vorderingen. Beide documenten worden met bekwame spoed ter inzage gelegd bij de rechtbank, doorgaans binnen zes weken na het verstrijken van de indieningstermijn voor vorderingen. Erfgenamen worden hierover geïnformeerd.

Zijn sommige erfgenamen onbekend of onvindbaar, dan moet de vereffenaar proberen hen op te sporen, bijvoorbeeld via een erfgenamenonderzoek. Als dit geen resultaat oplevert, kan hij de kantonrechter om aanwijzingen vragen.

Tot slot is de vereffenaar verplicht om aangiftes Inkomstenbelasting en Erfbelasting te doen, indien deze nog niet zijn ingediend.

Te gelde maken van goederen
Om voldoende middelen te hebben om de schulden van de nalatenschap te betalen kan het nodig zijn om goederen van de nalatenschap te verkopen. Waar mogelijk gebeurt dit in overleg met de erfgenamen. De vereffenaar bepaalt in principe zelf welke goederen als eerste worden verkocht, met het uitgangspunt dat goederen waarop een schuldeiser recht heeft als laatste worden verkocht. Erfgenamen en schuldeisers kunnen bezwaar maken en hierover een beslissing vragen van de kantonrechter.

Rekening en verantwoording
De vereffenaar moet vervolgens rekening en verantwoording afleggen bij de rechtbank. Dit is de cijfermatige onderbouwing van de vereffenaar waarin hij toelicht welke werkzaamheden hij heeft verricht en wat de omvang van de nalatenschap is.

Tegelijk met de rekening en verantwoording legt de vereffenaar een uitdelingslijst neer bij de rechtbank. Hierin staat hoe de beschikbare middelen onder schuldeisers worden verdeeld. De neerlegging wordt gemeld aan erfgenamen en schuldeisers, waaronder ook legatarissen.

Uitkeringen aan schuldeisers
Na de bekendmaking van de uitdelingslijst en de rekening en verantwoording, hebben belanghebbenden één maand de tijd om hiertegen in verzet te komen bij de kantonrechter.

Wanneer deze termijn is verstreken en de uitdelingslijst definitief is geworden, gaat de vereffenaar over tot betaling aan de schuldeisers, volgens de vastgestelde uitdelingslijst.

Overschot uitkeren aan de erfgenamen
Als alle schulden zijn voldaan en er een overschot resteert, stelt de vereffenaar dit resterende bedrag beschikbaar aan de erfgenamen. Hij draagt het saldo van de nalatenschap aan hen over, waarna de erfgenamen zelf zorgdragen voor de verdeling. De vereffenaar mag de nalatenschap niet zelf verdelen; hiervoor ontbreekt een wettelijke bevoegdheid.

Indien alle erfgenamen het eens zijn over de verdeling en dit gezamenlijk willen, kunnen zij de vereffenaar machtigen om alsnog de verdeling namens hen uit te voeren.

Bij vragen over de taken van een vereffenaar helpen wij u graag verder. Belt u ons gerust, of plan direct een afspraak.

2. Ontslag van de vereffenaar

De door de rechtbank benoemde vereffenaar kan door de rechter worden ontslagen wanneer daartoe een gewichtige reden bestaat, bijvoorbeeld als een vereffenaar in ernstige mate tekortschiet in de nakoming van zijn verplichtingen, daartoe ongeschikt blijkt of als er sprake is van belangenverstrengeling.

Ook kan de vereffenaar zelf ontslag aanvragen als hij niet langer in staat is om het beheer van de nalatenschap voort te zetten.

Na ontslag wijst de rechtbank een nieuwe vereffenaar aan of worden de erfgenamen weer zelf verantwoordelijk voor de vereffening van de nalatenschap.

Heeft u vragen over het ontslag van een vereffenaar of twijfelt u aan de juiste uitvoering van het beheer? Wij helpen u graag verder. Belt u ons gerust, of plan direct een afspraak.

3. Aansprakelijkheid van de vereffenaar

Een vereffenaar heeft bij het uitvoeren van zijn taken een zekere mate van vrijheid om te bepalen wat in het belang van de nalatenschap het beste is. Zolang hij zorgvuldig handelt en binnen zijn bevoegdheden blijft, is hij in principe niet aansprakelijk voor schade.

Toch kan een vereffenaar persoonlijk aansprakelijk worden gesteld als blijkt dat hij zijn taak op onzorgvuldige wijze heeft uitgevoerd. De maatstaf hierbij is of een redelijk handelende vereffenaar met voldoende kennis en ervaring in dezelfde situatie hetzelfde zou hebben gedaan. Alleen als de vereffenaar wist of had moeten weten dat zijn handelen onjuist was, kan hem persoonlijk een verwijt worden gemaakt.

Twijfelt u over de wijze waarop de vereffenaar zijn werkzaamheden uitvoert of vermoedt u aansprakelijkheid? Wij helpen u graag verder. Belt u ons gerust, of plan direct een afspraak.